Tập huấn Truyền thông Thị giác cho Vận động chính sách (VĐCS)

Ngày 20-22/8/2019, Trung tâm Phát triển và Hội nhập phối hợp với Oxfam tại Việt Nam tổ chức khóa tập huấn Truyền thông thị giác cho vận động chính sách. Đây là một trong chuỗi các hoạt động nhằm nâng cao kỹ năng truyền thông cho các cán bộ dự án và cán bộ truyền thông đến từ các Liên minh như Liên minh Đất rừng Forland, Liên minh Minh bạch ngân sách (BTAP), Liên minh Nước sạch, Mnet…

Kết quả khảo sát sơ bộ của CDI về bức tranh truyền thông chung của các Liên minh tham gia khóa tập huấn lần này cho thấy truyền thông của các liên minh hiện còn một số hạn chế như (1) Chưa xây dựng được phương thức làm việc hiệu quả giữa cán bộ truyền thông và cán bộ dự án để tạo ra “bể nguyên liệu” tốt cho truyền thông (2) Chưa tối ưu hóa được sức mạnh của truyền thông của các tổ chức trong liên minh (3) Chưa tận dụng được các yếu tố thị giác trong truyền thông để tạo sự tương tác và thu hút đối với đối tượng đích.

Trên cơ sở khảo sát, khóa tập huấn đã đặt ra mục tiêu cung cấp các kiến thức nền tảng để thay đổi tư duy và xử lý các vấn đề được khảo sát theo hướng: (1) Chú trọng vào việc xây dựng chiến lược chung rõ ràng, hiệu quả cho hoạt động truyền thông, (2) Giới thiệu phương pháp nghiên cứu nhân học làm tiền đề để khai thác chất liệu cho “bể nguyên liệu” và phối hợp xây dựng “bể nguyên liệu” cho truyền thông, (3) Thực hành một số sản phẩm truyền thông thị giác cơ bản trên các nền tảng truyền thông phổ biến hiện nay như website, Facebook…

Phần đầu của Khóa tập huấn, người tham gia tập huấn đã cùng khảo sát và đánh giá chéo về các kênh, sản phẩm và chất lượng truyền thông của các Liên minh trên hai kênh website và Facebook – hai kênh truyền thông thông dụng nhất của các liên minh hiện nay. Kết quả đánh giá nhanh cho thấy các liên minh dù đã nỗ lực nhưng chưa đạt hiệu quả mong đợi trong hợp tác truyền thông liên minh. Nguyên nhân chính xuất phát từ thực tế mỗi tổ chức đều có sứ mệnh, tầm nhìn và mục tiêu của mình và hiện đang chú trọng truyền thông cho tổ chức. Các tổ chức thành viên chưa tìm được điểm chung và chưa xây dựng được chiến lược truyền thông chung phù hợp. Người làm truyền thông cho các kênh của liên minh thường kiêm nghiệm và thiếu nguyên liệu để xây dựng sản phẩm truyền thông tốt…

Cụ thể hơn về các kênh truyền thông, website được đánh giá là đang làm tốt hơn Facebook vì đã cập nhật đến đối tượng đích một bức tranh tổng quan về tổ chức/Liên minh và không yêu cầu cao về độ tương tác với khán giả đích. Trái lại, Facebook page của các liên minh hiện nay được phản ánh theo hướng dựa trên hoạt động dự án là chính, cách truyền thông đôi khi khiến khán giả bối rối bởi những thông tin “phản biện” nhiều hơn thông tin tích cực; chưa “thân thiện” và tương tác cao với đông đảo khán giả do các sản phẩm truyền thông lặp lại, thiếu sáng tạo và ít yếu tố kêu gọi tương tác… Bên cạnh đó, sự tương hỗ giữa các tổ chức trên các kênh MXH (Facebook) còn lỏng lẻo: Các tổ chức không like, share hoặc tương tác các nội dung truyền thông chung của Liên minh và chỉ coi đó là công việc của người làm truyền thông.

Tại khóa Tập huấn, học viên được tham gia các trò chơi tương tác về tìm hiểu nhân học, giải mã nhân học – một phương thức để hiểu tâm lý cộng đồng và làm việc hiệu quả với cộng đồng. Thông qua các trò chơi, cán bộ dự án cũng hiểu thêm về các phương thức thu thập thông tin từ cộng đồng để xây dựng “bể nguyên liệu” cho truyền thông và hình thành các thông điệp truyền thông dễ hiểu, dễ tiếp cận với cộng đồng. Học viên cũng được hướng dẫn cách phân biệt thông điệp VĐCS và thông điệp truyền thông, các tips nhỏ để “biến” các khuyến nghị chính sách thành các thông điệp truyền thông dễ tiếp cận và mềm mại hơn. Yếu tố “thị giác” được nhấn mạnh là một điểm mạnh trong truyền thông trên MXH. Các sản phẩm truyền thông của các CSOs được cho rằng nên cân nhắc bổ sung yếu tố “giải trí” và gia giảm cho phù hợp nếu muốn nhắm đến đối tượng đại chúng. Hơn nữa, cần nghiên cứu qui tắc 8 giây trong các sản phẩm truyền thông thị giác để giữ chân độc giả ở lại lâu hơn với các sản phẩm truyền thông.

Ngoài các kiến thức nền cung cấp cho người học, khóa tập huấn cũng chia người học làm 3 nhóm theo nhu cầu để cùng đi sâu phát triển các sản phẩm truyền thông cần thiết và phổ biến. Các nhóm làm việc về ba mảng thiết kế, làm truyền thông trên MXH và viết câu chuyện. Ở đây, học viên được cung cấp các tips trong thiết kế, cách phối màu, giới thiệu các công cụ thiết kế online phụ trợ để thiết kế một số sản phẩm poster, infographics cơ bản, viết câu chuyện và cách xây dựng timeline, nội dung cho Facebook page. Kết thúc khóa học, học viên đã có thêm những trải nghiệm thú vị, biết tận dụng các nguồn lực sẵn có để sáng tạo ra các sản phẩm truyền thông sống động, ý nghĩa.

Trước đó, Chương trình Quản trị tốt đã tổ chức một khóa tập huấn về Truyền thông trên MXH cho vận động chính sách cho cán bộ dự án và truyền thông thuộc các Liên minh nói trên.